ظاهر و باطن هماهنگ

هر ظاهرى باطنى متناسب با خود دارد، آنچه ظاهرش پاکیزه، باطن آن نیز پاک و پاکیزه است، و آنچه ظاهرش پلید، باطن آن نیز پلید است،

و پیامبر راستگو صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرمود:همانا خداوند بنده‏ اى را دوست دارد امّا کردار او را دشمن، و کردار بنده‏ اى را دوست مى‏ دارد امّا شخص او را ناخوش.

آگاه باش هر عملى رویشى دارد، و هر روینده ‏اى از آب بى ‏نیاز نیست، و آب‏ها نیز گوناگون مى ‏باشند.

پس هر درختى که آبیارى ‏اش به اندازه و نیکو باشد شاخ و برگش نیکو و میوه ‏اش شیرین است. و آنچه آبیارى ‏اش پاکیزه نباشد درختش عیب دار و میوه‏اش تلخ است.

خطبه154

پیروی از اهل بیت(ع)

مردم !

ما اهل بیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم چونان پیراهن تن او، و یاران راستین او، و خزانه‏ داران علوم و معارف وحى،

و درهاى ورود به آن معارف مى ‏باشیم که جز از در،هیچ کس به خانه ‏ها وارد نخواهد شد، و هر کس از غیر در وارد شود، دزد نامیده مى ‏شود.

مردم درباره اهل بیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم آیات کریمه قرآن نازل شد،

آنان گنجینه ‏هاى علوم خداوند رحمانند، اگر سخن گویند، راست گویند، و اگر سکوت کنند بر آنان پیشى نجویند.

خطبه154

رهنمودها در مقابله با فتنه ‏ها

سعى کنید که شما پرچم فتنه‏ ها و نشانه ‏هاى بدعت‏ها نباشید و آنچه را که پیوند امت اسلامى بدان استوار، و پایه‏ هاى طاعت بر آن پایدار است، بر خود لازم شمارید و بر خدا، ستمدیده وارد شوید نه ستمگر، و از گرفتار شدن به دام‏ هاى شیطان، و قرار گرفتن در وادى دشمنى‏ ها بپرهیزید و لقمه‏ هاى حرام به شکم خود راه ندهید شما برابر دیدگان خداوندى قرار دارید که گناهان را حرام کرد و راه اطاعت و بندگى را آسان فرمود.

خطبه 151

خبر از فتنه در آینده

سپس فتنه ‏اى سر برآورد که سخت لرزاننده، در هم کوبنده و نابود کننده است، که قلب‏هایى پس از استوارى مى ‏لغزند، و مردانى پس از درستى و سلامت، گمراه مى ‏گردند، و افکار و اندیشه ‏ها به هنگام هجوم این فتنه ‏ها پراکنده، و عقاید پس از آشکار شدنشان به شک و تردید دچار مى‏ گردد.

آن کس که به مقابله با فتنه‏ ها برخیزد کمرش را مى ‏شکند، و کسى که در فرو نشاندن آن تلاش مى‏ کند، او را در هم مى ‏کوبد. در این میان فتنه جویان چونان گورخران، یکدیگر را گاز مى‏ گیرند، و رشته ‏هاى سعادت و آیین محکم شده ‏شان لرزان مى ‏گردد، و حقیقت امر پنهان مى‏  ماند.

حکمت و دانش کاهش مى ‏یابد، ستمگران به سخن مى ‏آیند، و بیابان نشین‏ ها را در هم مى ‏کوبند، و با سینه مرکب‏ هاى ستم، آنها را خرد مى‏ نمایند. تک روان در غبار آن فتنه ‏ها نابود مى‏ گردند، و سواران با قدرت در آن به هلاکت مى‏ رسند.

فتنه‏ ها با تلخى خواسته‏ ها وارد مى ‏شود، و خون‏ هاى تازه را مى‏ دوشد، نشانه‏ هاى دین را خراب، و یقین را از بین مى‏ برد. فتنه ‏هایى که افراد زیرک از آن بگریزند، و افراد پلید در تدبیر آن بکوشند. آن فتنه‏ ها پر رعد و برق و پر زحمت است.در آن پیونده خویشاوندى قطع شده، و از اسلام جدا مى ‏گردند.

فتنه ‏ها چنان ویرانگرند که تندرست‏ها بیمار، و مسکن گزیدگان کوچ مى ‏کنند، در آن میان کشت ه‏اى است که خونش به رایگان ریخته، و افراد ترسویى که طالب امانند، با سوگندها آنان را فریب مى‏ دهند، و با تظاهر به ایمان آنها را گمراه مى‏ کنند.

خطبه151

علل شکست ملّت‏ها

اکنون جز شهر کوفه در دست من باقى نمانده است، که آن را بگشایم یا ببندم اى کوفه اگر فقط تو براى من باشى، آنهم برابر این همه مصیبت‏ ها و طوفان‏ها چهره ‏ات زشت باد. آنگاه به گفته شاعر مثال آورد: (به جان پدرت سوگند اى عمرو  که سهم اندکى از ظرف و پیمانه داشتم). سپس ادامه داد: به من خبر رسیده که بسر بن ارطاة  بر یمن تسلّط یافته،

سوگند به خدا مى ‏دانستم که مردم‏ شام به زودى بر شما غلبه خواهند کرد.  زیرا آنها در یارى کردن باطل خود، وحدت دارند، و شما در دفاع از حق متفرّقید شما امام خود را در حق نافرمانى کرده و آنها امام خود را در باطل فرمانبردارند. آنها نسبت به رهبر خود امانت دار و شما خیانتکارید، آنها در شهرهاى خود به اصلاح و آبادانى مشغولند و شما به فساد و خرابى، (آنقدر فرومایه‏ اید) اگر من کاسه چوبى آب را به یکى از شماها امانت دهم مى ‏ترسم که بند آن را بدزدید.

خطبه25

راه رستگارى

قیامت پیش روى شما و مرگ در پشت سر، شما را میراند. 

سبکبار شوید تا برسید.

همانا آنان که رفتند در انتظار رسیدن شمایند.

خطبه21

سخنی از آِینده

و این روزگارى است که جز مؤمن بى نام و نشان از آن رهایى نیابد: در میان مردم است او را نشناسند، و در میان جمعیّت که نباشد کسى سراغ او را نگیرد، آنها چراغ‏ هاى هدایت، و نشانه‏ هاى رستگاری اند، نه فتنه انگیزند و اهل فساد، و نه سخنان دیگران و زشتى این و آن را به مردم رسانند،

خدا درهاى رحمت را به روى آنان باز کرده و سختى عذاب خویش را از آنان گرفته است. اى مردم بزودى زمانى بر شما خواهد رسید که اسلام چونان ظرف واژگون شده، آنچه در آن است ریخته مى ‏شود.

اى مردم خداوند به شما ظلم نخواهد کرد و از این جهت تأمین داده است اما هرگز شما را ایمن نساخت که آزمایش نفرماید، که این سخن از آن ذات برتر است که فرمود: (در جریان نوح، نشانه‏ هایى است و ما مردم را مى‏ آزماییم.)

خطبه103

روش برخورد با دنیا

اى مردم به دنیا چونان زاهدان روى گردان از آن، بنگرید. به خدا سوگند، دنیا به زودى ساکنان خود را از میان مى‏ برد و رفاه زدگان ایمن را به درد مى ‏آورد آنچه از دست رفت و پشت کرد هیچ گاه بر نمى‏ گردد، و آینده به روشنى معلوم نیست تا در انتظارش باشند،

شادى و سرور دنیا با غم و اندوه آمیخته، و توانایى انسان به ضعف و سستى مى‏ گراید. زیبایى ‏ها و شگفتى‏ هاى دنیا شما را مغرور نسازد، زیرا زمان کوتاهى دوام ندارد.

خدا بیامرزد کسى را که بدرستى فکر کند، و پند گیرد، و آگاهى یابد، و بینا شود  پس به زودى خواهید دانست که آنچه از دنیا وجود داشت از آن چیزى نمانده، و آنچه از آخرت است جاویدان خواهد ماند، هر چیز که به شمارش آید پایان پذیرد، و هر چه انتظارش را مى ‏کشیدید خواهد آمد، و آنچه آمدنى است نزدیک باشد.

خطبه 103

ارزش عالم و بى ارزشى جاهل

دانا کسى است که قدر خود را بشناسد، و در نادانى انسان این بس که ارزش خویش نداند. دشمن روى‏ ترین افراد نزد خدا کسى است که خدا او را به حال خود واگذاشته تا از راه راست منحرف گردد، و بدون راهنما برود، اگر به محصولات دنیا دعوت شود تا مرز جان تلاش کند اما چون به آخرت و نعمت هاى گوناگونش دعوت شود، سستى ورزد، گویا آنچه براى آن کار مى ‏کند بر او واجب و آنچه نسبت به آن کوتاهى و تنبلى مى ‏کند، از او نخواسته‏ اند.

خطبه103

سیاست اقتصادى

به خدا سوگند، بیت المال تاراج شده را هر کجا که بیابم به صاحبان اصلى آن باز مى ‏گردانم،

گر چه با آن ازدواج کرده، یا کنیزانى خریده باشند، زیرا در عدالت گشایش براى عموم است،

و آن کس که عدالت بر او گران آید، تحمّل ستم براى او سخت‏تر است.

خطبه 15